Filmproject Oerboer
Wat zien we als we door de ogen van gepensioneerde boeren naar de landbouw kijken? Jasper Tiemens en filmmaker Tom Tieman hebben de afgelopen weken zeven ‘oerboeren’ gesproken voor het filmproject Oerboer. Jasper doet verslag:
Wondere wereld
Om ze voor te bereiden op de cameraopnames over hun verhalen, had ik een afspraak gemaakt met vier oude boeren, deelnemers aan het filmproject ‘Oerboer’. Een beetje intimiderend was het toen ik in de woonkamer van één van de heren in Marum plaatsnam tussen de vier zwijgende heren. Daar kwam ik als niet-boer met mijn gekke ideeën. Gelukkig kwamen ze los, en samen schetsten ze een beeld over het leven en werk van boeren in het Zuidelijk Westerkwartier in de jaren ‘50 en ‘60 en zelfs tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een wondere wereld, waarvan ik me afvraag of die bekend is bij het merendeel van de Tiktoktammo-generatie.
Meebewegen met de natuur
Twee jaar daarvoor had ik met Heidi Renkema, toenmalige directeur van het Museum Wierdenland, dit idee bedacht. We zagen om ons heen de moeizame zoektocht naar invulling van een term die nog steeds abstract klinkt: natuurinclusieve landbouw. We zien allerlei initiatieven, maar hadden ook het gevoel dat vaak opnieuw het wiel wordt uitgevonden. Wat valt te leren van de boeren van vóór de grote schaalvergroting en mechanisatie? Meebewegen met de natuur was voor hen immers noodzakelijk vanzelfsprekend. Een gek idee hadden we, maar wel met een serieus doel. Samen met filmmaker Tom Tieman hebben we 7 oerboeren in het Westerkwartier gesproken van tussen de 76 en 102 jaar.
Een fascinerend beeld
We doken terug in de tijd, in een wereld die volstrekt vergeten is. Het verbijsterde ons hoe snel de agrarische sector veranderde binnen één generatie. We weten natuurlijk dat de mechanisatie en schaalvergroting pas eind jaren 60 echt een vlucht nam, maar om een trotse oude boer in geuren en kleuren te horen vertellen hoe die wereld daarvoor eruit zag, is fascinerend. Ze schetsen een beeld van de veeboeren in het zuidelijk Westerkwartier, die gemiddeld 8 tot 15 koeien had,- in het Middag-Humsterland iets meer. Tot maximaal 8-10 koeien kon een boer zelf melken, bij meer was er een knecht en vaak een meid. In de zomer werden de melkbussen in het land gevuld. Het werk werd met een paardenkoppel of met de hand uitgevoerd.
Veel samenwerking in het Westerkwartier
We hoorden de heer Muller (98) uit Zuidhorn vertellen over de scheurplicht in de Tweede Wereldoorlog om akkerbouwproducten te verbouwen, hoe ze moeiteloos voerzakken van 100 kilo versjouwden en hoe gevarieerd het bedrijf toen was. De gebroeders Ousma (87 en 90) vertelden over hoe belangrijk de houtwallen waren voor geriefhout, hoe fysiek zwaar het werk kon zijn, vaak in weer en wind, maar ook hoe prachtig het was om met paarden te werken. De heer Boerema (102) wist te vertellen hoe in het Zuidelijk Westerkwartier 80% van het dorp bij de landbouw betrokken was. Hoe boeren hier veel samenwerkten; zowat iedereen had wel een paar dieren. Een vrije dag had je niet, laat staan vakantie, maar unaniem besluiten ze: het was een prachtige tijd om boer te zijn.
Binnen Westerkwartier Natuurinclusief denken we na over hoe de verhalen van de oerboeren de boeren van nu en straks kunnen inspireren. We zijn met elkaar in gesprek over de ontwikkeling van de landbouw naar een natuurinclusieve landbouw voor de toekomst.
Première dit najaar
In het najaar gaat Oerboer in première. Je leest daar meer over op deze website. En tijdens het eerste Westerkwartier Natuurinclusief Treffen op 8 september laten Jasper en Tom een preview zien.
Intakegesprekken in volle gang
Veertig verschillende landbouwbedrijven doen in de komende periode mee met het project ‘bedrijfskringlopen’ van Westerkwartier Natuurinclusief. De intakegesprekken zijn in volle gang. Projectleider Gert-Jan Stoeten is blij dat de gesprekken nu plaatsvinden…
Bericht bekijken
Treffen 8 september 2021
Tijdens het eerste Westerkwartier Natuurinclusief Treffen op 8 september 2021 nemen we de bezoekers mee langs de verschillende projecten. Waar staan we, waar lopen we tegenaan en wat is de volgende stap onderweg naar een Natuurinclusief Westerkwartier?
Bericht bekijken